Succesvol ondernemen: tips van Olivier de Brauwere van Brussels Beer Project

Had u aanvankelijk gewoon zin om een onderneming op te starten met Sébastien Morvan in eender welke sector, of was het meteen duidelijk dat het de brouwerijsector zou worden?

Olivier de Brauwere: "Beide. Het zat goed tussen ons en we hadden zin om samen een onderneming op te richten. Van meet af aan was het duidelijk dat we voor eten of drank zouden gaan, voor een kwaliteitsproduct bestemd voor het grote publiek. De keuze is heel snel op bier gevallen."

Waarom bier?

Olivier de Brauwere: "Sébastien en ik hebben heel veel gereisd, en we zijn getuige geweest van een ware brouwerijrevolutie zowat overal ter wereld, te beginnen in Noord-Amerika. We wilden die vlaag van vernieuwing overbrengen naar de brouwerijsector in België. Het leek ons heel interessant om een vleugje creativiteit en communicatie te introduceren in de Belgische brouwerijwereld ... een wereld die veel erkenning krijgt, maar uiteindelijk heel traditioneel is. Net als wij hadden veel mensen genoeg van brave standaardbieren die best wat karakter konden gebruiken. Ze willen iets anders en wij kunnen ons daarin vinden, in die opkomst van microbrouwerijen die heel typische bieren maken en sterk verbonden zijn met hun gemeenschap."

Wanneer bent u begonnen bier te brouwen?

Olivier de Brauwere: "Het project op zich werd gelanceerd in juni 2013. Er is ongeveer een jaar verstreken tussen het moment waarop we onze jobs hebben opgezegd - ik werkte voornamelijk op vlak van merkbeheer, en hij in de sector voor (micro)financiering - en de start van onze onderneming. Die tijd was nodig om kennis op te doen van ondernemerschap en natuurlijk ook van brouwen, ook al zijn we geen brouwers. We vonden het echter nodig om toch minstens over een basiskennis van het beroep te beschikken. We hebben heel wat geëxperimenteerd met brouwen als "home brewers", en Sébastien heeft een opleiding gevolgd bij Ceria. In dit voorbereidende jaar hebben we recepten op punt gesteld, contacten gemaakt, de basis voor de onderneming gelegd. Kortom, we hebben beetje bij beetje alle stukjes van de puzzel verzameld."

En na de start in juni 2013?

Olivier de Brauwere: "Het loopt goed, want we zijn van 2 naar 12 mensen gegaan in de onderneming. Dankzij impulse.brussels zijn we ook gevestigd in hartje Brussel, dicht bij het kanaal. In het begin brouwden we ons bier in een brouwerij die niet van ons was. Dat was een bewuste keuze, we wilden nog niet meteen investeren in een eigen installatie. We vonden het beter om te wachten totdat we voldoende vertrouwen hadden in ons project, onze bieren en onze gemeenschap alvorens een dergelijk stap te zetten. Je moet ongetwijfeld een tikkeltje gek zijn om een eigen onderneming te beginnen, maar je moet ook absoluut rationele keuzes maken."

Hoever staat u nu voor wat betreft de productie?

Olivier de Brauwere: "We produceren jaarlijks ongeveer 5.000 tot 6.000 hectoliter. We werken wel in twee brouwerijen, die van ons in het centrum van Brussel waar we onze tijdelijke en creatieve bieren brouwen, en ook onze nieuwe recepten (een dertigtal per jaar), en een tweede brouwerij die instaat voor de permanente bieren. Die tweede brouwerij is niet van ons, maar "gedeeld"."

Wordt het grootste deel van uw productie gebotteld of verkoopt u ook bier op vat?

Olivier de Brauwere: "In België wordt het grootste deel van onze productie gebotteld. Voor export is het een mix van vaten en flessen. Het zal echter een uitdaging zijn voor ons om met vaten binnen te geraken bij cafés in België. Die zijn namelijk vaak contractueel gebonden aan grote groepen. Die situatie evolueert nu, cafés nemen geen genoegen meer met drie of vier bierpompen zoals vroeger, dat aantal stijgt nu geleidelijk. Het is geen zeldzaamheid meer om 10 tot 15 bierpompen te zien in een zaak, wat natuurlijk meer ruimte biedt voor kleine brouwerijen zoals wij."

Wanneer u terugblikt op de afgelegde weg, is er dan een sleutelmoment of raad, begeleiding die volgens u essentieel was voor de ontwikkeling van uw ondernemersproject?

Olivier de Brauwere: "We hebben inderdaad veel praktisch en strategisch advies gekregen. Dat heeft ons voornamelijk gerustgesteld dat we de juiste keuzes hadden gemaakt, maar het heeft ons ook ideeën gegeven en deuren voor ons geopend. Ik denk niet dat er één bepaald advies was dat een ommekeer betekend heeft voor onze strategische visie. Ik denk overigens dat je altijd een bepaalde afstand moet bewaren ten opzichte van wat mensen je zeggen. Je mag luisteren naar advies, natuurlijk ... maar niet te veel. Je moet kunnen filteren, want het is de ondernemer die aan het roer staat en niemand anders staat in zijn schoenen."

En het begeleidingsaanbod in Brussel?

Olivier de Brauwere: "Dat heeft echt een cruciale rol gespeeld. Ik zeg dit niet om u plezier te doen, maar we werden echt goed ondersteund, met name bij impulse.brussels. Daar hebben ze ons veel geholpen om subsidies aan te vragen waar we recht op hadden, en ook om aanvragen in te dienen voor de nodige vergunningen. Hun hulp was ook heel nuttig om onze financiële dossiers voor te bereiden voordat we naar onze bank gingen. We konden ook rekenen op ondersteuning van Atrium of het Netwerk Ondernemen, een fantastisch concept by the way. Er is veel hulp voor ondernemers in Brussel, en dat vind ik heel positief."

U bent aan dit avontuur begonnen met een partner. Het is niet altijd gemakkelijk om met iemand samen te werken ... Wat is de balans na drie jaar?

Olivier de Brauwere: "Het verloopt bijzonder goed. We vormen echt een team en dat is het belangrijkste. We hebben gemeenschappelijke waarden die ons in dezelfde richting doen gaan. We spreken dezelfde taal, waardoor we elkaar goed begrijpen. Bovendien vullen we elkaar heel goed aan. Dat is een enorme kracht, ook al is het zo dat onze samenwerking af en toe bijgesteld moest worden. Samenwerken is een leerproces! Er komt hoe dan ook een eerste discussie, het is iets dat je moet leren beheren om te voorkomen dat er nieuwe discussies ontstaan. Hoe doe je dat? Heel eenvoudig, door transparant te zijn en voortdurend te communiceren. Ik denk echter dat het heel belangrijk is om voordat je aan het avontuur begint, overeen te komen hoe je zal werken, hoe je bepaalde problemen zal aanpakken. Het kan ook nuttig zijn om een aantal zaken schriftelijk vast te leggen! Zo heb je altijd een eerder opgesteld document om op terug te vallen bij een eventuele impasse."

Aan welk soort probleem denkt u hierbij? De evolutie van de aandelenverhouding binnen de vennootschap?

Olivier de Brauwere: "Bijvoorbeeld, ja. Dat is een heel belangrijk onderwerp voor starters. Andere voorbeelden zijn de waarden, persoonlijke motivaties, ambities op middellang of lange termijn, de locatie ... Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je niet van gedacht mag veranderen, flexibiliteit is essentieel, je moet evolueren volgens de omstandigheden. Maar het is hoe dan ook nuttig om de zaken duidelijk te stellen van bij het begin. Wij hebben ervoor gekozen om alles formeel vast te leggen vóór de commerciële start van de onderneming. Die voorbereidende fase is overigens een beetje paradoxaal: het is frustrerend omdat de zaken nooit snel genoeg gaan, en omdat je nog niet zeker bent van commercieel succes. Tegelijk is het echter ook een fase die ik heel verrijkend vind, omdat je nog niet volledig in beslag genomen wordt door de operationele kant van de zaken en dus tijd hebt om te praten over de werkwijze, de verwachtingen, enz."